Langa Mustafa Paşa Çeşmesi

Karaköy Tersane Caddesi üzerinde bulunan, Haliç Metro durağına yakın Langa Mustafa Paşa Çeşmesi’nin kitabe çözümlemesi:

Bina etmişti evvel bu sebîl-i sâf-ü dil-cúyu 

Ede rahmetle Langa Mustafa Paşayı Mevlâ sir 

Harab olmuştu elli dörtte etti su be su abad 

Şeyhi cennet-mekân Mahmud Han-ı vâcibü’t-tevkir 

Yine tecdidi ​icab eylemişti yaptı mâlinden 

Muvaffak eyleyip bir ehl-i hayrı şive-i takdir

Atāş-i Kerbelâ’nın kıldı rüh-i pâkini şadan 

Seza ol zâtı etsem cennet-ü Kevser ile tebşir 

Yazıp tarihin ismin sorma Safvet âfiyet olsun 

Gelip iç bu sebili, bir himem-cû eyledi ta’mîr.

Hicri 1263 (Miladi 1846)

NOT: Mustafa Paşa’nın lakabı olan Langa ismini tarihçiler Lanka, Lonca, Longa, lonka gibi değişik şekillerde söylemektedir. Osmanlıca Lam+Vav+Nun+Kaf+Elif harfleriyle yazılan bu kelimenin doğru okunuşu Lonka olacaktır diye düşünüyorum.

BEYAZIT-I CEDİT CAMİ – KARAKÖY – İSTANBUL

Osmanlıca kitabesinde yazanların çözümlemesi:

Bayezid Camiini mahvetmişdi şiddet-i nar
Nice eshab-ı hamiyyet say ile kıldı imar

Geçme iç âb-ı zilalden, şifadır yar-u ağyara
Çeşmenin baniyesi Saraylı Şekerpare

Mercan Mirâhor Hasan Ağa Çeşmesi

İstanbul Fatih İsmetiye Caddesi’nde bulunan Mirâhor Hasan Ağa Çeşmesi Çözümlemesi


1
Rikâb-ı Hazret-i Hân Ahmed-i muzafferde
Hulûs ile nice müddet edâ-yı hizmet eden
2
Hasan Ağa kim odur mirâhûr-ı evvel
Sehâ vü lûtf ile mevsûf kân-ı hulk-ı hasen
3
Kemâl-i cûd ile bir çeşme kıldı cârî kim
Safâ vü neş’e bulur dem-be-dem zülâlin içen
4
Cenâb-ı Hazret-i Feyyâzdan budur mes’ûl
Eserlerin ede zîb-i kabûl ile ahsen
5
Dedim bu menbaʽ-ı dil-cûya Hâfızâ târîh
“Adîl-i çeşme-i âb-ı hayât ayn-ı hasen”


Hicri 1133 / Miladi 1720-21


Muzaffer padişah Ahmet Han Hazretleri’nin huzurunda ihlâs ile çok zaman hizmet eden mirâhûr-ı evvel Hasan Ağa, cömertlikle tavsif olunmuş güzel ahlâk kaynağı bir zattır.

Cömertliğinden öyle bir çeşme akıttı ki tatlı suyundan içen her zaman safa ve neşe bulur.

Feyyâz olan Allah’dan istenen, eserlerini güzel bir kabul ile güzelleştirsin.

Ey Hafız, bu gönüle hoş gelen su menbâına tarih söyledim: “Ölümsüzlük suyu çeşmesinin eşi, güzel çeşme.”

MÎRÂHUR (ﻣﻴﺮﺍﺧﻮﺭ)  (Fars. mіr “bey, emîr” ve āḫūr “ahır” ile mіr-i āḫūr > mіr-āḫūr) 
Sarayda atların bakımı ve yönetimiyle görevli kimse, imrahor


İstanbul Mercan Cami’de bulunan mezartaşı

İstanbul Mercan Cami’de bulunan mezartaşı çözümlemesi:

Ya Hüve
El çekip bilcümleden ettim bakâya rihleti
Terk edip geriye mal mülkü devleti
Kim gelirse kabrime ziyaret eyleyen ihvanımız
Okusunlar ruhum için “Kul hüvellah” ayeti
Kuşakçılar kethüdası merhum
Mustafa Ağa ruhuna fatiha
1278 Cemaziyül-Ahir
(Muharrem)

Hatice Kadın Çeşmesi

Bu çeşme-i zemzem-âsâ mahz-ı ayn-ı rahmet-i Hakdır  

Ki Mektûbî Emin Efendi rûhıyçün olup icrâ 

Kemâl-i şefkatinden bu mahalde mâderi anın

Hatice Kadın etdi sarf-ı Tayyib-i mâl ile ihyâ 

Hudâ banisini hem oğlunu cennetde cem’itsün 

İkisin dahi âb-ı Kevser ile eyleyüb irvâ

Bu hayre Behçeti çok hizmet itdi hem didi târih

Suyun buldu yerinde âb-ı dil-cû çeşme-i ra’nâ




H. 1193/ M. 1779–1780 tarihinde inşa edilen Hatice Kadın Çeşmesi, bir anne tarafından oğlu adına yaptırılan çeşmelerden bir tanesidir. Çeşme kitabesinde Hatice Kadın isimli şahsın, oğlu Mektubi Emin Efendi’nin ruhu için yapıldığı ifade edilmiş ve anne ile oğlun Cennette buluşması temennisinde bulunulmuştur.