Yazar: Ali Baylar

MUSTAFA EFENDİ (Şeyhülislam) ÇEŞMESİ

Yapılış Tarihi: H. 1152 / M. 1739-1740

Kitabe çözümlemesi:

Şeyhülislâm müfti-yi dîn nâm-dâş-ı Mustafâ
Umde-i evlâd-ı fahrü’l-enbiyâ âli-makâm

Âb-ı rû-yi mesned-ârayân-ı fazl-ü cûd
Masdar-ı hayr eylemişdir zâtını Rabbü’l- enâm

Kurb-ı kabr-i kurretü’l- aynında icrâ eyledi
Fî-sebîlillah bu âb-ı sâfı ol fahrü’l-kirâm

Mevkiʽinde böyle aʽlâ çeşme bünyâd etdi kim
Tarh-ı dil-cûsun gören hayrân olur mâ-lâ-kelâm

Zâtını Mevlâ hemîşe maksem-i erzâk edip
Nâm-ı pâki hayr ile yâd ola tâ rûz-ı kıyâm

Her biri âb-ı hayât-âsâ müsellem Şâkirâ
Eyledim gencîde bir beyte iki târîh-i tâm

İç bu vâlâ çeşmeden ayn-ı hayât-ı cân-fezâ
Gel gel al iç Zemzem icrâ eyledi Müfti’l-enâm

Adres: İskenderpaşa, Macar Kardeşler Cd. No:1, 34080 Fatih/İstanbul

Mustafa El Hac Çesmesi

İskenderpaşa, Kızanlık Cd. No:12, Fatih/İstanbul adresinde bulunan Elhac Mustafa Çeşmesi’nin kitabe çözümlemesi:

“Maşaallâh kân”

Mazlûm el-Hâc Mustafâ’ya ere eltâf-ı Hudâ
Kim bu câyı bî-bahâne yapdı bir ayn-ı cemîl

Öyle dem-efzâ ki âb-ı sâfîsin nûş eyleyen
Tîreden ârî olup kalmadı cisminde alîl

Reşk-âver olsa gam mı âb-ı hayvân suyuna
Lutf-ı Hızr erişdi yohsa dest-i miʽmârı vesîl

Dedi bu nükte ile Hâmem onun târîhini
Kim revâ olsa da bu Fîhâ Tüsemmâ Selsebîl

Yapılış Tarihi: H. 1202 / M. 1787-1788

https://goo.gl/maps/ccBmxA76kYUz5NkYA

Langa Mustafa Paşa Çeşmesi

Karaköy Tersane Caddesi üzerinde bulunan, Haliç Metro durağına yakın Langa Mustafa Paşa Çeşmesi’nin kitabe çözümlemesi:

Bina etmişti evvel bu sebîl-i sâf-ü dil-cúyu 

Ede rahmetle Langa Mustafa Paşayı Mevlâ sir 

Harab olmuştu elli dörtte etti su be su abad 

Şeyhi cennet-mekân Mahmud Han-ı vâcibü’t-tevkir 

Yine tecdidi ​icab eylemişti yaptı mâlinden 

Muvaffak eyleyip bir ehl-i hayrı şive-i takdir

Atāş-i Kerbelâ’nın kıldı rüh-i pâkini şadan 

Seza ol zâtı etsem cennet-ü Kevser ile tebşir 

Yazıp tarihin ismin sorma Safvet âfiyet olsun 

Gelip iç bu sebili, bir himem-cû eyledi ta’mîr.

Hicri 1263 (Miladi 1846)

NOT: Mustafa Paşa’nın lakabı olan Langa ismini tarihçiler Lanka, Lonca, Longa, lonka gibi değişik şekillerde söylemektedir. Osmanlıca Lam+Vav+Nun+Kaf+Elif harfleriyle yazılan bu kelimenin doğru okunuşu Lonka olacaktır diye düşünüyorum.

BEYAZIT-I CEDİT CAMİ – KARAKÖY – İSTANBUL

Osmanlıca kitabesinde yazanların çözümlemesi:

Bayezid Camiini mahvetmişdi şiddet-i nar
Nice eshab-ı hamiyyet say ile kıldı imar

Geçme iç âb-ı zilalden, şifadır yar-u ağyara
Çeşmenin baniyesi Saraylı Şekerpare

Mercan Mirâhor Hasan Ağa Çeşmesi

İstanbul Fatih İsmetiye Caddesi’nde bulunan Mirâhor Hasan Ağa Çeşmesi Çözümlemesi


1
Rikâb-ı Hazret-i Hân Ahmed-i muzafferde
Hulûs ile nice müddet edâ-yı hizmet eden
2
Hasan Ağa kim odur mirâhûr-ı evvel
Sehâ vü lûtf ile mevsûf kân-ı hulk-ı hasen
3
Kemâl-i cûd ile bir çeşme kıldı cârî kim
Safâ vü neş’e bulur dem-be-dem zülâlin içen
4
Cenâb-ı Hazret-i Feyyâzdan budur mes’ûl
Eserlerin ede zîb-i kabûl ile ahsen
5
Dedim bu menbaʽ-ı dil-cûya Hâfızâ târîh
“Adîl-i çeşme-i âb-ı hayât ayn-ı hasen”


Hicri 1133 / Miladi 1720-21


Muzaffer padişah Ahmet Han Hazretleri’nin huzurunda ihlâs ile çok zaman hizmet eden mirâhûr-ı evvel Hasan Ağa, cömertlikle tavsif olunmuş güzel ahlâk kaynağı bir zattır.

Cömertliğinden öyle bir çeşme akıttı ki tatlı suyundan içen her zaman safa ve neşe bulur.

Feyyâz olan Allah’dan istenen, eserlerini güzel bir kabul ile güzelleştirsin.

Ey Hafız, bu gönüle hoş gelen su menbâına tarih söyledim: “Ölümsüzlük suyu çeşmesinin eşi, güzel çeşme.”

MÎRÂHUR (ﻣﻴﺮﺍﺧﻮﺭ)  (Fars. mіr “bey, emîr” ve āḫūr “ahır” ile mіr-i āḫūr > mіr-āḫūr) 
Sarayda atların bakımı ve yönetimiyle görevli kimse, imrahor