Kategori: Osmanlıca

Mesih Paşa Çeşmesi

Yapılış Tarihi: H.994 / M.1585-1586

İnşa Kitabesi;
Hazret-i Paşa ki nâmıdır Mesîh
Kıldı çün ihyâ-yı dîne iltifât

Eyledi icrâ ayn-ı Selsebîl
Nûş edenler der ona “azbün Fırat”

Hâtif-i kudsî dedi târîhini
Mâ-i sâfî çeşme-i âb-ı hayât

Günümüz Türkçesi:
Mesih isimli Paşa Hazretleri dinin ihyasına ilgi gösterdiğinden Selsebil pınarı akıttı. İçenler ona Fırat gibi tatlı der. Gaybın sesi, tarihini“Şifalı su, hayat suyu çeşmesi” diye söyledi.

Tamir Kitabesi:
O ki nûr-ı ismet Hazret-i Beyhan Sultân kim
Mezîd-i ömr ede zâtın cihânda Hazret-i Mevlâ

Ki bu nev dil-cû çeşme harâbü’l-müşrif olmuşken
Kemâl-i himmetin sarfiyle el-hak kıldı nev ihyâ

Pesendîde yapıp bu ayn-ı cûdiyle li-vechillâh
İmâmeyn aşkına bu âb-ı pâkî eyledi icrâ

Onun Kalâyî târîhin dedi âb-ı hayât-âsâ
Zihî bu ayn-ı Beyhân Sultân ihyâ kıldı nev zîbâ

Günümüz Türkçesi:
İffet nuru Beyhan Sultan Hazretleri’nin Allah, cihanda ömrünü artırsın.  Bu yeni güzel çeşme haraba yüz tutmuşken kemal mertebesindeki himmetini sarf ederek doğrusu ona yeniden hayat verdi. 

Avrupa Yakası, Hırka-i Şerif, 34091 Fatih/İstanbul

Kethüda Hacı Hüseyin Ağa Kitabesi

Ka’im-makam Melek Muhammed Paşa kethüdası sahibü’l-hayrât ve’l hasenât 

Hacı Hüseyin Ağa’nın H. 1185/ M. 1771 tarihinde inşa ve H. 1306/ M. 1888 tarihindeki 

Keresteciler hârikinin imhâ ettiği bu çeşmeyi tüccardan 

Samokovlu Hacı Ali Efendi kendi himmetinin eseri ve merhum Hacı 

İsmail Ağa’nın ecr-i hayrı olmak üzere tecdid ile bâni-i evvelin

hayrını ihyâ ve nâmını ibkâ’ etmiştir. 

H. 1324 / M. 1906-07

https://goo.gl/maps/R5EKSckF2EKXrMEH9

MUSTAFA EFENDİ (Şeyhülislam) ÇEŞMESİ

Yapılış Tarihi: H. 1152 / M. 1739-1740

Kitabe çözümlemesi:

Şeyhülislâm müfti-yi dîn nâm-dâş-ı Mustafâ
Umde-i evlâd-ı fahrü’l-enbiyâ âli-makâm

Âb-ı rû-yi mesned-ârayân-ı fazl-ü cûd
Masdar-ı hayr eylemişdir zâtını Rabbü’l- enâm

Kurb-ı kabr-i kurretü’l- aynında icrâ eyledi
Fî-sebîlillah bu âb-ı sâfı ol fahrü’l-kirâm

Mevkiʽinde böyle aʽlâ çeşme bünyâd etdi kim
Tarh-ı dil-cûsun gören hayrân olur mâ-lâ-kelâm

Zâtını Mevlâ hemîşe maksem-i erzâk edip
Nâm-ı pâki hayr ile yâd ola tâ rûz-ı kıyâm

Her biri âb-ı hayât-âsâ müsellem Şâkirâ
Eyledim gencîde bir beyte iki târîh-i tâm

İç bu vâlâ çeşmeden ayn-ı hayât-ı cân-fezâ
Gel gel al iç Zemzem icrâ eyledi Müfti’l-enâm

Adres: İskenderpaşa, Macar Kardeşler Cd. No:1, 34080 Fatih/İstanbul

Mustafa El Hac Çesmesi

İskenderpaşa, Kızanlık Cd. No:12, Fatih/İstanbul adresinde bulunan Elhac Mustafa Çeşmesi’nin kitabe çözümlemesi:

“Maşaallâh kân”

Mazlûm el-Hâc Mustafâ’ya ere eltâf-ı Hudâ
Kim bu câyı bî-bahâne yapdı bir ayn-ı cemîl

Öyle dem-efzâ ki âb-ı sâfîsin nûş eyleyen
Tîreden ârî olup kalmadı cisminde alîl

Reşk-âver olsa gam mı âb-ı hayvân suyuna
Lutf-ı Hızr erişdi yohsa dest-i miʽmârı vesîl

Dedi bu nükte ile Hâmem onun târîhini
Kim revâ olsa da bu Fîhâ Tüsemmâ Selsebîl

Yapılış Tarihi: H. 1202 / M. 1787-1788

https://goo.gl/maps/ccBmxA76kYUz5NkYA

Langa Mustafa Paşa Çeşmesi

Karaköy Tersane Caddesi üzerinde bulunan, Haliç Metro durağına yakın Langa Mustafa Paşa Çeşmesi’nin kitabe çözümlemesi:

Bina etmişti evvel bu sebîl-i sâf-ü dil-cúyu 

Ede rahmetle Langa Mustafa Paşayı Mevlâ sir 

Harab olmuştu elli dörtte etti su be su abad 

Şeyhi cennet-mekân Mahmud Han-ı vâcibü’t-tevkir 

Yine tecdidi ​icab eylemişti yaptı mâlinden 

Muvaffak eyleyip bir ehl-i hayrı şive-i takdir

Atāş-i Kerbelâ’nın kıldı rüh-i pâkini şadan 

Seza ol zâtı etsem cennet-ü Kevser ile tebşir 

Yazıp tarihin ismin sorma Safvet âfiyet olsun 

Gelip iç bu sebili, bir himem-cû eyledi ta’mîr.

Hicri 1263 (Miladi 1846)

NOT: Mustafa Paşa’nın lakabı olan Langa ismini tarihçiler Lanka, Lonca, Longa, lonka gibi değişik şekillerde söylemektedir. Osmanlıca Lam+Vav+Nun+Kaf+Elif harfleriyle yazılan bu kelimenin doğru okunuşu Lonka olacaktır diye düşünüyorum.

BEYAZIT-I CEDİT CAMİ – KARAKÖY – İSTANBUL

Osmanlıca kitabesinde yazanların çözümlemesi:

Bayezid Camiini mahvetmişdi şiddet-i nar
Nice eshab-ı hamiyyet say ile kıldı imar

Geçme iç âb-ı zilalden, şifadır yar-u ağyara
Çeşmenin baniyesi Saraylı Şekerpare

İstanbul Mercan Cami’de bulunan mezartaşı

İstanbul Mercan Cami’de bulunan mezartaşı çözümlemesi:

Ya Hüve
El çekip bilcümleden ettim bakâya rihleti
Terk edip geriye mal mülkü devleti
Kim gelirse kabrime ziyaret eyleyen ihvanımız
Okusunlar ruhum için “Kul hüvellah” ayeti
Kuşakçılar kethüdası merhum
Mustafa Ağa ruhuna fatiha
1278 Cemaziyül-Ahir
(Muharrem)

Hatice Kadın Çeşmesi

Bu çeşme-i zemzem-âsâ mahz-ı ayn-ı rahmet-i Hakdır  

Ki Mektûbî Emin Efendi rûhıyçün olup icrâ 

Kemâl-i şefkatinden bu mahalde mâderi anın

Hatice Kadın etdi sarf-ı Tayyib-i mâl ile ihyâ 

Hudâ banisini hem oğlunu cennetde cem’itsün 

İkisin dahi âb-ı Kevser ile eyleyüb irvâ

Bu hayre Behçeti çok hizmet itdi hem didi târih

Suyun buldu yerinde âb-ı dil-cû çeşme-i ra’nâ




H. 1193/ M. 1779–1780 tarihinde inşa edilen Hatice Kadın Çeşmesi, bir anne tarafından oğlu adına yaptırılan çeşmelerden bir tanesidir. Çeşme kitabesinde Hatice Kadın isimli şahsın, oğlu Mektubi Emin Efendi’nin ruhu için yapıldığı ifade edilmiş ve anne ile oğlun Cennette buluşması temennisinde bulunulmuştur.