1970’li yıllarda İstanbul’da dükkanı olan bir esnaf, ülkenin dört bir yanından gelen müşterilerine ürünlerini kolaylıkla satabilmekteydi. Anadolu esnafı da dönem dönem İstanbul’a gelerek, sezonluk ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilmekteydi.
Son yıllarda ise bu sistem değişmiş ve yerini ayağa servis hizmetine bırakmaya başlamıştır. Anadolu’daki müşterilerin İstanbul’a sıklıkla gelmemesine neden olan bu yöntem sayesinde açık hesap ve vadeli satışlar yapılmış ve yerinde oturan esnaf epey sıkıntılar çekmeye başlamıştır.
Gelişen internet sayesinde firmalar hızla siteler kurarak ürünlerini bütün müşterilerine hızla gösterebilme şansını yakaladılar. Müşteri artık ürünleri görmek için İstanbul’a gelme ihtiyacı duymamaya başladı. İstediği ürünü kargo firması ertesi gün ayağına getirebilmekte. Ödemesini ise gene online bankacılıkla yapabilmekte. Bu durumda Anadolu müşterisi neden İstanbul’a gelip, birkaç gün kaybetsin? Yol masrafından feragat ederek, o parayla siparişine birkaç koli daha ürün ekletebilmektedir. Artık oturduğu yerde müşteriyi ayağına bekleme dönemi bitmiştir. Ayağa en kolay yoldan bilgi ve ürün ulaştıran firmalar ayakta kalacaklardır.
İnternet sayesinde müşteriler ilk el firmalara da kolaylıkla ulaşabilmektedirler. Bazı müşteriler bırakın Türkiye’yi, yurtdışındaki imalatçılarla irtibata geçip oradaki fiyatları öğrenip, ithalatçılardan kıran kırana pazarlık yapmaya bile başlamışlardır. Eskisi gibi ticaretin sır olma durumu maalesef artık yoktur. Şeffaf ticaret yapanlar ve az kar ile ürün satanlar yine ayakta kalacaklardır.
Stok konusu da ayrı bir problemdir. Dünya ticari sisteminde sipariş alındıktan sonra ürünler hazırlanıp müşteriye bazen 3 ay sonra teslim edilirken, ülkemizde, ertesi gün ürünlerin teslimi istenebilmektedir. Böyle olunca da elinde stok bulunduran firmalar hem bir adım önde olmaktadır hem de bir o kadar risk altında bulunmaktadırlar. Getirdikleri ve stokladıkları ürünleri satılmadığı zaman zarar etme riskleri çok yüksektir. Yine bu durumda ürün seçiminde ciddi araştırma yapan firmalar ayakta kalabilmektedir.
Sonuç olarak güçlü bir firma olabilmek ve ayakta kalabilmek ciddi bir ekip çalışması, kalite analizi, piyasa araştırması, altyapı, müşteri güveni gibi noktalar gerektirmektedir. Bunu başarabilen firmalar güçlenecek ve piyasada ayakta kalabileceklerdir.
18.12.2008